ایران الدوله هلن

آواز

ماهور

آواز ماهور از بانو ایران‌الدوله هلن

ماهور
صفحات هیز مسترز ویس
بدون ساز
شعر: حافظ شیرازی
* تصویر منسوب به زنده‌یاد ایران‌الدوله هلن می‌باشد

زنده‌یاد اشرف‌السادات حسینی با نام هنری ایران الدوله هلن (ایران خانم هلنی)، خواننده برجسته موسیقی سنتی ایرانی بود. وی از اولین خوانندگان زنی بود که صدایش ضبط شد و اولین بانوی آموزش دهنده ردیف موسیقی ایرانی بود. ایشان اولین آموزش ردیف بانوان را در اوایل دهه ۲۰ به ضبط رساند. از زنده‌یاد ایران خانم هلنی صفحاتی متعددی به ضبط رسیده است که متاسفانه بیشتر آنان به دلیل وجود خش‌های زیاد قابل پخش نیستند. وی دارای صدایی رسا و تحریر‌های زیبا بود، تنها اطلاعاتی که از ایشان به جا مانده زندگینامه‌ای به قلم جلال لولیایی است.
در این زندگینامه آورده شده که “زنده‌یاد ایران الدوله هلن متولد یکم مهر‌ماه ۱۲۸۲، فرزند آقا سید مهدی خان جواهرفروش است. ایشان در فرانسه درس موسیقی خواندند و پس از بازگشت به ایران تحت تعلیم زنده‌یادان موسی معروفی، کلنل وزیری، درویش‌خان و عارف قزوینی درآمدند.
ایشان به کشورهای مختلفی سفر کرده و پیانو و تار را خوب می‌نواختند و دوستی نزدیکی با ابوالحسن خان صبا، یحیی خان زرین‌پنجه، قمرالملوک وزیری، ملوک ضرابی، صادق هدایت، جلال آل احمد، رهی معیری، نیما یوشیج، روح‌انگیز و سیمین دانشور داشتند. وی به درخواست رضا‌خان و به اجبار چهل صفحه آواز در فرنگ و ایران پر‌کرده‌اند.” در این زندگینامه گفته می‌شود که صدایشان را خاموش و به زندگی‌اشان در جوانی پایان دادند و او را غریبانه و تنها دفن کردند. بنده اطلاعات دیگری را درباره این بانوی برجسته پیدا نکردم و صحت اطلاعات این زندگینامه را به دلیل عدم ارتباط با نویسنده رد و یا تایید نمی‌کنم و این را وظیفه خود دانستم تا آنچه که پیدا کرده‌ام را برای شما عزیزان قرار بدهم. گرچه زنده‌یاد ایران الدوله هلن مانند دیگر خوانندگان هم‌دوره خود شهرت زیادی به‌دست نیاورد که آن‌هم می‌تواند دلایلی داشته باشد که آشکار نیست ولی آنچه که از صدای ایشان پیداست خواننده و هنرمندی برجسته بودند. یاد ایشان گرامی باد، ارادتمند شما، مهربان.
━━━━━━━━━━━━━━
ویدیوهای مرتبط:
ایران‌الدوله هلن – بیات اصفهان
حسین طاهرزاده – شور
قمرالملوک وزیری – نگار من
━━━━━━━━━━━━━━
شعر:
غزل شماره ۳۹۳ حافظ شیرازی
منم که شهره شهرم به عشق ورزیدن
منم که دیده نیالوده‌ام به بد دیدن
وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم
که در طریقت ما کافریست رنجیدن
به پیر میکده گفتم که چیست راه نجات
بخواست جام می و گفت عیب پوشیدن
عنان به میکده خواهیم تافت زین مجلس
که وعظ بی عملان واجب است نشنیدن
━━━━━━━━━━━━━━

آواز ماهور از بانو ایران‌الدوله هلن

ماهور
صفحات هیز مسترز ویس
بدون ساز
شعر: حافظ شیرازی
* تصویر منسوب به زنده‌یاد ایران‌الدوله هلن می‌باشد

زنده‌یاد اشرف‌السادات حسینی با نام هنری ایران الدوله هلن (ایران خانم هلنی)، خواننده برجسته موسیقی سنتی ایرانی بود. وی از اولین خوانندگان زنی بود که صدایش ضبط شد و اولین بانوی آموزش دهنده ردیف موسیقی ایرانی بود. ایشان اولین آموزش ردیف بانوان را در اوایل دهه ۲۰ به ضبط رساند. از زنده‌یاد ایران خانم هلنی صفحاتی متعددی به ضبط رسیده است که متاسفانه بیشتر آنان به دلیل وجود خش‌های زیاد قابل پخش نیستند. وی دارای صدایی رسا و تحریر‌های زیبا بود، تنها اطلاعاتی که از ایشان به جا مانده زندگینامه‌ای به قلم جلال لولیایی است.
در این زندگینامه آورده شده که “زنده‌یاد ایران الدوله هلن متولد یکم مهر‌ماه ۱۲۸۲، فرزند آقا سید مهدی خان جواهرفروش است. ایشان در فرانسه درس موسیقی خواندند و پس از بازگشت به ایران تحت تعلیم زنده‌یادان موسی معروفی، کلنل وزیری، درویش‌خان و عارف قزوینی درآمدند.
ایشان به کشورهای مختلفی سفر کرده و پیانو و تار را خوب می‌نواختند و دوستی نزدیکی با ابوالحسن خان صبا، یحیی خان زرین‌پنجه، قمرالملوک وزیری، ملوک ضرابی، صادق هدایت، جلال آل احمد، رهی معیری، نیما یوشیج، روح‌انگیز و سیمین دانشور داشتند. وی به درخواست رضا‌خان و به اجبار چهل صفحه آواز در فرنگ و ایران پر‌کرده‌اند.” در این زندگینامه گفته می‌شود که صدایشان را خاموش و به زندگی‌اشان در جوانی پایان دادند و او را غریبانه و تنها دفن کردند. بنده اطلاعات دیگری را درباره این بانوی برجسته پیدا نکردم و صحت اطلاعات این زندگینامه را به دلیل عدم ارتباط با نویسنده رد و یا تایید نمی‌کنم و این را وظیفه خود دانستم تا آنچه که پیدا کرده‌ام را برای شما عزیزان قرار بدهم. گرچه زنده‌یاد ایران الدوله هلن مانند دیگر خوانندگان هم‌دوره خود شهرت زیادی به‌دست نیاورد که آن‌هم می‌تواند دلایلی داشته باشد که آشکار نیست ولی آنچه که از صدای ایشان پیداست خواننده و هنرمندی برجسته بودند. یاد ایشان گرامی باد، ارادتمند شما، مهربان.
━━━━━━━━━━━━━━
ویدیوهای مرتبط:
ایران‌الدوله هلن – بیات اصفهان
حسین طاهرزاده – شور
قمرالملوک وزیری – نگار من
━━━━━━━━━━━━━━
شعر:
غزل شماره ۳۹۳ حافظ شیرازی
منم که شهره شهرم به عشق ورزیدن
منم که دیده نیالوده‌ام به بد دیدن
وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم
که در طریقت ما کافریست رنجیدن
به پیر میکده گفتم که چیست راه نجات
بخواست جام می و گفت عیب پوشیدن
عنان به میکده خواهیم تافت زین مجلس
که وعظ بی عملان واجب است نشنیدن
━━━━━━━━━━━━━━